­ GUDU (GÜVEÇ) | Kültür Portalı

Gudu (Güveç) - Gümüşhane

GUDU (GÜVEÇ): Gudu, Merkeze bağlı Dölek Köyü’nde yapılmaktadır. Gümüş-hane'de hem bir yemek çeşidi hem de bu yemeğin pişirildiği kaba adını veren güveç, halk arasında ‘gudu’ ya da ‘gudi’ olarak bilinir. Özellikle Ramazan aylarında gittiğiniz her yerde, bir güveç muhabbeti vardır. Fakir zengin her aile, Ramazan boyun-ca mutlaka bir iftarda güveç yapmaya çalışır, misafirler güveçle ağırlanır. Güveç, Gümüşhane'nin önemli bir kültür öğesidir. Genel olarak güveç adı altında güvecin su testisi, küp, kırıs, gudu, kıylı ve çanak çeşitleri vardır. Anadolu'da genellikle bayanların dokuma işlerinde daha becerikli olduğu, bunun dışındaki ağaç, taş ve toprak işlemeciliğinde ise erkeklerin ustalığının ön plana çıktığını görmekteyiz. İlginçtir ki Dölek Köyü’nde bu işi ustaca yapan bayanlardır. Bu sanat anadan kıza devam ediyor. Hatta eski yıllarda Dölek Köyü’nden dışarıya yani başka köylere kız verilmediği söyleniyor. Böylece bu sanat kuşaktan kuşağa günümüze kadar devam ettirilmiştir. Bugün güveç ustası 30 – 40 bayan Dölek Köyü’nde ustalıklarını devam ettirmektedirler. Güveç’in Ustalık Evresi: Güveç, kısaca topraktan yapılan pişmiş kapları ifade ediyor. Ancak her sanatta olduğu gibi güveç yapma sanatının da incelikleri vardır. Öncelikle güveç yapılacak toprağın uygun nitelikte olması gereklidir. Her toprak çeşidinden güveç olmamaktadır. Dölek Köyü’nün dışında kıraç tarlaların toprağı güveç yapmaya en uygun yapıya sahiptir. 1 - 2 km köyün dışından alınan toprakların taşları ayıklanıp, daha sonra su katılarak çiğneniyor. Kıvamına gelen çamurdan tamamen ilkel yöntemlerle güveç yapımına geçilir. Çamur, ‘gurufa’ denilen tahtanın üzerinde elde işlenerek şekil verilir. verilir. Düzgün şekil vermek için tarak kullanılır. ‘Granzı' denilen parça ile ağzına şekil verilen güveç, ‘gogoç’ denilen parlak taş ile ıslatılıp düzlenip, fırınlamaya hazır hale gelir. Fırınlama tezek ve odun ateşiyle ısıtılan tandırda yapıldıktan sonra pişen güveçlerin yemek yapılacak hale gelmesi için zillenmesi gerekir. Zilleme sütle ya da ayranla güvecin pişirilmesi olayıdır ki bu yapılmazsa, güveç dayanıklı olmaz. Bu şekilde hazırlanan güveçler satışa hazırdır.

Görüntülenme Sayısı : 9716    Eklenme Tarihi : 25 Şubat 2013 Pazartesi    Güncellenme Tarihi : 22 Şubat 2018 Perşembe