Emineddin Külliyesi - Mardin
Kimlik
| Adı |
Emineddin Külliyesi |
| Envanter No |
. |
| Harita No |
22M-11d 1/1000 |
| Mah. Köy - Mevkii |
|
| Adres |
Emineddin Mahallesi 135.Sokak No:27 |
| Pafta |
|
| Ada |
|
| Parsel |
|
Koruma Durumu
| Koruma Derecesi - Anıtsal |
2 |
| Koruma Derecesi - Çevresel |
|
| Koruma Derecesi - Aykırı |
|
| Bugünkü Sahibi |
|
| Bakımından Sorumlu Olması Gereken Kuruluş |
Cami: Vakıflar Genel Müdürlüğü, Hamam: Mal Sahibi |
Diğer Özellikler
| Yaptıran |
|
| Yapım Tarihi |
H.485, M.1093 |
| Yapan |
|
| Kültür Dönemi |
|
| Kitabe |
|
| Vakfiye |
|
| Genel Tanım |
Yapım tarihi: H 485, M.1093. Cami, Maristan, Medrese, Hamam ve çeşmenin yer aldığı topluluk oldukça geniş bir alanı kaplamaktadır. |
Kullanım Durumu
| Koruma Durumu |
B |
| Taşıyıcı Yapı |
B |
| Üst Yapı |
B |
| Dış Yapı |
B |
| Süsleme Elemanları |
B |
| Rutubet |
B |
Ayrıntılı Tanımı
| Yapılan Onarımlar |
Son cemaat yeri ve harim mekanı sıvanarak badalanmıştır. Son cemaat yeri camekanla kapatılmıştır. Avluda bahçe düzenlemesi yapılmıştır. Harim kısmının içi betonla sıvanmıştır. Son cemaat yeri doğu tarafındaki açıklık kapatılarak abdest yeri yapılmıştır. Hamam dış cephe derzleri ve kubbesi betonla sıvanmıştır. |
| Ayrıntılı Tanımı |
Çeşme günümüzde hala faal durumdadır. İç Kısmı betonla sıvanmış ve dıştan derzler betonla doldurulmuştur.
Cami: Kısmen kesme taşlardan, kısmende moloz taşlardan yapılmış yatık dikdörtgen bir alanı kaplar ve topluluğun bugün için en güneyinde yer alır. Kuzeyde doğu ve kuzeyinde sivri kemerlerle dışa açık çapraz tonozlarla örtülü bir revak son cemaat yeri vardır. Bunun batı kısmında güneydeki ana mekana dar bir bağlantısı olan beşik tonozla örtülü küçük bir oda yer alır. Birde mihrap nişi bulunan bir kısmın önündede aynı genişliğe sahip tek bir beşik tonazla örtülü güneyde beş penceresi ve basit mihrap nişi bulunan dikdörtgen ana mekan vardır. Son yıllarda revak kemerlerinin araları demir camekanlarla kapatılmış olan mescid kaynaklarda da geçtiği gibi pek çok değişiklikler geçirmiştir. Yanında ve ana zeminde 1.50 m. yükseklikte yer alan taş döşeli platform şeklindeki yazlık namazgah da tümüyle yeni korkuluklara sahiptir.
Medrese; Cami ve namazgahın yer aldığı çevre duvarı içinde bahçenin kuzeyinde yer alan dikdörtgen planlı kesme taş bir yapı vardır. Batıya doğru kayık durumunda bulunan iki yanında birer dar açıklığa sahip üçlü girişlerin küçük uygulaması durumunda bir kapıdan beşik tonazla örtülü bir kısma girilir.Bu kısmın sağında ve solunda iki yanında pencerelerle birer kapı yer alır. Sol tarafta kare planlı çapraz tonazla örtülü güneydeki iki pencere arasında üçlü nişleri olan tek bir oda vardır. Sağda ise dört pencere ile güneye açılan ortada bir sivri kemerle ayrılmış iki çapraz tonazla örtülü uzun bir mekan bulunur. Kuzey duvarında iki doğu duvarında tek bir niş görülür. Bu yapının önündeki taş döşeli geçit kısmının sonunda da duvarda büyükçe bir niş seçilir. Bugün depo olarak kullanılmakta olan yapının güney duvarındaki pencereler ve kesme taş işçiliği iki değişik yapı devresine işarettir.
Çeşme: Yukarıda adı geçen iki yapıyı barındıran bahçe çevresinin batı sınırında yer alan hamama bitişiktir. Güneye ve batıya açılan iki kemerli köşede bir paye taşır üzeri çapraz tonazla örtülüdür.
Hamam: Kademeli tromplarla geçişi sağlayan 11 m. çapında bir kubbe ile örtülü kare mekanın duvarları asimetrik düzende bir takım nişlerle hareketlendirilmiş dört tarafı da yüzeyde kemer nişleri ile teşkilatlandırılmıştır. Dışarı ile doğrudan bağlantısı bulunan tek büyük mekan olduğuna göre giriş yerinin soyunmalık olması gerekmektedir. Bun çevresindeki diğer küçük kısımlar ve özellikle topluluğun en kuzeyinde yer alan ve üç penceresi ile bir girişi olduğu görülen dar kısmın durumu dikkat çekicidir. Ara mekanların güneyinde açılan pencereler bugünde durmaktadır. Ancak bütün diğer kısımlar ve haçvari düzene sahip yıkanma kısmı yıkılmıştır. Yerine beton konstrüksiyonlu bir iki küçük yapı yapılmış olan bu kısmın yanındaki merdivenlerin kuzeyinden geçmektedir. Hamamın dış kısmında sekizgen kasnak kubbeyi taşımaktadır. Yapıda pencere ve kapı kenarları kesme taştan diğer kısımlar moloz taşlardan inşa edilmiştir. Medrese bugün konut olarak kullanılmaktadır. Çeşmenin onarın sırasında üst örtüsünde değişim yapılmıştır. Eskiden kakma tekniği uygulanmıştır Üst kısımda ne olduğu seçilemeyen figür görülmektedir.
Yayın dizini: Altun Ara; Mardin'de Türk Devri Mimarisi, İst,1971 |
| Su |
VAR |
| Elektrik |
VAR |
| Isıtma |
YOK |
| Orjinal Kullanım |
Cami |
| Bugünkü Kullanımı |
Cami |
| Önerilen Kullanım |
|
| Tescil Kararı |
21.09.1979/A-1933 |
| Yayın Dizini |
|
| Ekler |
|
| Revizyon |
|
Görüntülenme Sayısı :
800
Eklenme Tarihi :
21 Şubat 2013 Perşembe
Güncellenme Tarihi :
21 Şubat 2013 Perşembe