Derviş Ağa; kunduracıdır, dükkân bulamadığı için eskicilik yapmaktadır. Güllülü Hanı’nın önünde çalışırken yemenisinin altı yırtık bir ihtiyar görür, “Babacığım otur da oraya bir yama yapayım” der. İşini bitirdikten sonra ihtiyar borcunu sorar. Derviş Ağa para istemez. İhtiyar “Benimle gel” der. Derviş Ağa’yla beraber Yeğen Ağa Mahallesi’nde bir çıkmaza girerler. İhtiyar bir evin önünde durur. İçeri girerler, iç içe birkaç odadan sonra bir sandık odasına gelirler. Bir kapak kaldırırlar ve bir testi dolusu altın görürler. İhtiyar “Derviş şuradan ücretini al” der. Derviş bir avuç altın alır. Bir daha al diye ısrar edince, bir avuç daha alır. İhtiyar “Başın derde kaldığı zaman hatırla ben gelirim” der.

Derviş Ağa bir gün yine çalışırken Güllülü Han’da bir mağaza boşaldığını haber verirler. Derviş Ağa mağazayı tutar. Mağazayı kunduralarla doldurur. Hristiyan komşularına “Ben İstanbul’a ne götüreyim de beş on kuruş para kazanayım?” diye sorar. Komşuları da “Akşam düşünelim sabah cevap veririz” derler. Aralarında anlaşarak, “Tilki kuyruğu al çok para kazanırsın” diye cevap verirler. Derviş Ağa bunlara inanarak mağazayı ağzına kadar tilki kuyruğu ile doldurur. Tilkinin kürkünü sahibine verip yalnız kuyruğunu alır. Sonra kuyruklarını toplayıp İstanbul’a gider. İstanbul’da mağaza kiralayıp bu kuyrukları doldurur. Müşteriler, “Tüccar İstanbul’a ne getirmiş?” diye birbirlerine sorarlar. Tilki kuyruğu sözünü duyunca da gülüp eğlenirler. Derviş Ağa bir gece yatsı namazından sonra seccadenin üzerinde yorgun argın uyuklar gibi olur. Ayakkabısını yamadığı ihtiyar gözünün önüne gelir. “Ne yaptın evlâdım?” diye sorar. Derviş Ağa içinde bulunduğu durumunu anlatır. İhtiyar cebinden bir nâme çıkarır, “Senin işin görülür bunu padişaha götür ver” der.

Derviş Ağa ertesi sabah erkenden padişaha çıkar. Padişah nâmeyi görünce ayağa kalkar. Derviş Ağa meseleyi anlatır. Padişah da ona her şeyi anlatacağını söyler. Derviş Ağa gittikten sonra saray kâtibini çağırır. “Bugünden itibaren yediden yetmişe bütün Hristiyan cemaatindeki tilki kuyruğu takıp sarayın önünden geçecek” der. Tilki kuyruğunun Çukurhan’da satıldığı söylenerek emir verilir. Bütün Hristiyanlar tilki kuyruğunu satın alır, sarayın önünden geçerler. Erzurum’daki Hristiyanlar da bundan haberdar olurlar. Yaptıklarından utanırlar. Derviş Ağa, kazandığı para ile Erzurum’da cami, köprü, han, hamam nevinden hayratlar yaptırır.

Kaynak: Erzurum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü