­ AHŞAP TEKNE VE YAT YAPIMCILIĞI | Kültür Portalı

Ahşap Tekne ve Yat Yapımcılığı - Bartın

El Sanatları

Bartın’da gemi yapımcılığının geçmişi, yaklaşık 400 yıl öncesine dayanır. Kaynaklarını en verimli şekilde kullanan yöre insanı, zengin orman ürünlerinden yararlanırken bunu sanatla bütünleştirmesini de bilmiştir. Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde (Cilt-3, sayfa-261) ve Ulus’lu İbrahim Hamdi’nin (Yıl-1738) Atlas isimli kitabında; Bartın ve Amasra’da kalyonların yapıldığı, Osmanlı Donanması'nın kadırga ve kalyon ihtiyaçlarını karşılayan Bartın, Amasra ve Kurucaşile (Tekkeönü, Kapısuyu) tersanelerinde yapılan gemilerin mavna, yelkenli, gulet, çektirme, bumbarta ve martiko gibi çeşitleri olduğu anlatılmaktadır. 1914-1918 yılları arasında devlete ortalama 80 tonluk 300 adet mavna, 1918-1920 yılları arasında da her yıl 50-60 mavna, gulet ve çektirme gemi yapıldığı yazılı kaynaklarda yer almaktadır.

Bu dönemde gemilerin Armalı (direk, yelken gibi donanım malzemeleri bulunan gemiler) ya da Armasız (donanımdan yoksun, yalnızca tekne) olarak yapıldığı; 1914 yılında 100 tonluk armalı bir mavnanın fiyatının 200 Osmanlı lirası (altın), armasız mavnanın ise 100 Osmanlı lirası olduğu, 150 tonluk guletin armalı olarak 300 Osmanlı lirasına, armasız olarak 150 Osmanlı lirasına yapıldığı yine yazılı kaynaklardan anlaşılmaktadır. 1950 yıllarına kadar Bartın Irmağı kenarında (Tersane Caddesi) Gazhane Burnu ile Orduyeri Köprüsü arasında yıllık 40-50 gemi kapasiteli tersanelerin faaliyet gösterdikleri bilinmektedir. Yalı tersaneleri ve Gemi Atması, o yılları anımsayanların anılarında yaşamaktadır.

Bartın’ın ekonomik ve sanatsal yaşamında önemli yeri bulunan gemi yapımcılığı, günümüzde Ahşap Tekne ve Yat Yapımcılığı olarak Merkez ve Kurucaşile İlçesi Kapısuyu ve Tekkeönü köylerindeki tersanelerde sürdürülmektedir. Babadan kalma aletlerle ve babadan oğula öğretilerek günümüze ulaşan bu sanat, bu gün teknolojik gelişmelerle bütünleşerek sürdürülse de zaman zaman çoğu önemli parçalar ve nostaljik süsleme eklentileri yine eski aletlerle sadece el emeği ve ustalıkla yapılmaktadır.

Görüntülenme Sayısı : 2409    Eklenme Tarihi : 01 Şubat 2013 Cuma    Güncellenme Tarihi : 09 Aralık 2020 Çarşamba