Çellik-Çomak - Burdur
Oyun
Bu oyun da Beştaş gibi ülkemizde çok yaygın olan çocuk oyunlarından biridir. Kuralları yörelere göre farklılıklar gösterse de amaç ve kullanılan araçlar aynıdır. Oyuncular iki gruba ayrılır. Oyunda “çellik” adı verilen 25-30 cm bir tahtayla yaklaşık 1 metre uzunluğunda bir “çomak” bulunur. Yere “ebe taşı” adı verilen büyükçe bir taş konur. Atış yapacak olan grubun bir elemanı bu taşın yanından çelliği karşı grubun oyuncusuna atar. Karşıdaki oyuncu çelliğe vurabilirse atan oyuncuyla yer değiştirir. Yakalayamazsa, düşen çelliği alıp hızla taşa doğru atar. Eğer çelik ebe taşına değerse gruplar yer değiştirir. Çelik ebe taşına değmezse çelliğin düştüğü yer ile taşın arası çomağın boyuyla sayılır. Bu sayma “1,2,3,4,5,6,7,8,9, dıkız” denilerek yapılır. Eğer “dıkız” dendikten sonra ölçülebilecek mesafe kaldıysa sayma yeniden 1’den başlar ve “Bir dıkız …(kaç çomaksa) çomak” denir. Atılan çellikle taşın arasında çomakla ölçülemeyecek kadar az bir uzaklık varsa karşı grup galip gelmiş olur ve gruplar yer değiştirir.
Oyunda 10 farklı atış biçimi vardır. Bu atış biçimleri karşı taraf gelen çelliğe vuramadığı takdirde uygulanır.
- Bir elde çellik, bir elde çomak tutulur. Çellik havaya bırakılarak çomakla ileri fırlatılır.
- Yumruk: Çomak altından, yere dik olarak tutulur. Çomağı tutan elin üzerine çelik konulup, havalandırılarak vuruş yapılır.
- Cimbiş: Çomak alt tarafından tutulur. Çomağı tutan aynı elin iki parmağıyla çellik de tutularak atış yapılır. Çellik ve çomak birbirine paraleledir.
- Kırık: Çomak alttan yere paralel olarak tutulur. Çellik, çomağı tutan elin bileğine konarak atış yapılır.
- Uç: Çomak yere paralel olarak tutulur. Çellik çomağı ucuna konulduktan sonra çellik havalandırılarak vuruş yapılır.
- Bel: Çomak belin arkasında tutulur. Diğer elde tutulan çellik, çomakla vurularak ileri fırlatılır.
- Apıç: Bir ayak havaya kaldırılarak çellik, bacak arasından atılır.
- Taş: Çellik, Ebe Taşı’nın üzerine konur. Çomakla çelliğin bir ucuna hızlıca vurularak karşı tarafa fırlatılır.
- Dik: Çellik, ayakta durabilecek kadar yere çakılır. Çomakla vurularak karşı tarafa fırlatılır.
- Pat: Çellik yere konur. Çomakla bir ucuna hızla vurularak havalandırılır ve tekrar vurularak ileriye gitmesi sağlanır. Pat’ta üç hak vardır. Rakip taraf çelliği karşılayamazsa çomak yere konur. Rakip oyuncu, arkası atış yapan oyuncuya dönük olarak çomağın iki ucuna basar. Çellik, çomağın ortasına artı olacak şekilde konur. Çelliği atan oyuncu bu kez çeliğe tekme atarak onu uzaklaştırır. Rakip oyuncu çelliği gittiği yerden alana kadar diğer oyuncu geri geri koşar. Çellik yerden alındıktan sonra yenilen oyuncu yenen oyuncuyu sırtında taşır.
Oyun sırasında rakip “Altı okka pekmez yerinden kalkmaz” gibi sözlerle kızdırılmaya çalışılır.
Kaynak: Göğüş, Ceren. (2010) "Burdur Çocuk Oyunları ve Oyuncakları" Geçmişten Geleceğe Burdur Halk Kültürü ve Turizm Sempozyumu,119-130.
Görüntülenme Sayısı :
6014
Eklenme Tarihi :
26 Şubat 2013 Salı
Güncellenme Tarihi :
20 Aralık 2021 Pazartesi