Nurullah Cemal Berk
(1904 - 1982)
Sanayi-i Nefise Mektebi’nde İbrahim Çallı ve Hikmet Onat’ın öğrencisi olan Nurullah Cemal Berk, 1924-1928 yılları arasında kendi olanaklarıyla Paris’te Ecole des Beaux’a gider; Ernest Joseph Laurent’la çalışır ve 1928’de öğrenimini tamamlayarak Türkiye’ye döner.
Melankoli
1929’da Ankara’da açılan Birinci Genç Ressamlar Sergisi’ne katılan sanatçı, Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği’ni kuranlar arasındadır.
{BENZERICERIK="Türk Ressamlar"}
1930’da bir süre Cağalolu Ortaokulu’nda resim öğretmenliği yapar.
Odalık İstirahat
1932’de aldığı eğitimi yeterli bulmayarak ikinci kez Paris’e giden Nurullah Cemal Berk, André Lhote ve Fernand Léger ile bir yıl çalışır. 1933’te beş arkadaşıyla birlikte d Grubunu kurar ve gruba da ismi o verir. 1939’da Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde giren ressam, Leopold Levy’nin asistanlığını yapar.
Natürmort
1940’ta CHP Yurt Gezileri kapsamında Amasya’da çalışan Berk; 1946’da bir yıl Paris’te araştırma ve incelemelerde bulunur ve Paris Cernuschi Müzesi’nde Bugünün Türk Resmi, Dünün Türkiye’si sergisini düzenler.
Gergef İşleyen Kadın
1953’te Suut Kemal Yetkin’le birlikte UNESCO’ya bağlı Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Derneği (AICA)’nin Türkiye Ulusal Komitesi’ni kurar. Bu görevi sırasında Strazburg Avrupa Konseyi Sanat Uzmanları Toplantısı’na “Doğu-Batı” adlı raporu sunar.
Nargile İçen Adam
1962-1968 yılları arasında İstanbul Resim ve Heykel Müzesi müdürlüğünü yapan Nurullah Cemal, 1969’da emekliye ayrıldıktan sonra Akademi’ye bağlı Uygulamalı Endüstriyel Sanatlar Yüksek Okulu’nda hocalığa devam eder.
Ütü Yapan Kadın
Devlet tarafından yurtdışında düzenlenen pek çok serginin komiserliğini yapan sanatçının, 1971’de Türkiye Sanatseverler Derneği’nin ve 1977’de Akademi’nin düzenlediği iki retrospektif sergisi açılır.
Odalık
Sanatçının Ankara Resim ve Heykel Müzesi Koleksiyonu’nda bulunan natürmortları, bu döneminin sanat anlayışına ışık tuttuğu ve 1939 yılının sonuna kadar Nurullah Berk’in Cezanné etkisinde resimler yaptığını kanıtladığı için önemlidir.
Damlar
Ankara Resim ve Heykel Müzesi Koleksiyonu’nun Nurullah Berk başyapıtları olan, Gergef İşleyenler, Odalık adlı resimleri, Berk’in Leger kuramlarını kendi felsefesiyle yorumladığı eserlerdir.
Kaynaklar
Ankara Resim ve Heykel Müzesi / Editör Zeynep Yasa-Yaman, Fotoğraflar: Sıtkı Fırat, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2012
Ankara Resim ve Heykel Müzesi, Başyapıtlar, Cilt II, Kıymet Giray, 2020