­ KIRKLARELİ MANİLERİ | Kültür Portalı

Kırklareli Manileri - Kırklareli

Mani - Bilmece

Maniler; yazarı bilinmeyen, anlatılmak istenen tema genellikle son iki dizesinde yer alan, konuları aşk, özlem ve ayrılık olan, kafiye düzeni, (a,a,b,a) şeklindeki anonim folklor ürünleridir. Kırklareli’nde maniler henüz televizyon ve modern ulaşım araçlarının hizmetimize girmediği, 1960 – 70’li yıllardan önceleri uzun kış gecelerinde evlerde düzenlenen gecelerde, kiraz eğlencelerinde genç kızlar ve erkekler tarafından söylenmekte idi. Ayrıca hasat zamanında bir kişinin komşularını mısır soymak, gündöndü çekirdeği çıkarmak, koyun yapağı kırkmak ve yıkamak için yardıma çağırdığında akşam ev sahibi tarafından verilen yemekten sonra da maniler söylenerek eğlenilmekte idi.

Bölgede (özellikle Merkez İlçeye bağlı Erikler Köyü) Hıdrellez'de geceden gül ağacının dibine bir çömlek konmakta, bu çömleğe genç kızlar ve kadınlar tarafından düğme, yüzük, küpe gibi kendilerine ait bir süs eşyası atılmakta ve çömlek su ile doldurulmaktadır. Süs eşyası çömleğe atılırken de niyet tutulmaktadır. Niyet çömleği de denilen bu çömleğin ağzı kapatılır ve Hıdrellez sabahı çömlek açılarak küçük bir çocuğa çömleğe akşamdan atılan genç kız ve kadınlara ait süs eşyaları birer birer çektirilir. Çömlekten çıkan bir süs eşyasına karşılık mani bilen genç kız ve kadınlardan birisi de mani okur. Okunan mani, çömlekten çekilen süs eşyası kime ait ise ona söylenmiş olur. Her maniden sonra gülüşmeler ve çeşitli yorumlar yapılarak o kişiye takılmalar olur.

Ayrıca düğünlerde genç kızlar tarafından karşılıklı olarak darbuka, tef gibi müzik aletleri çalınarak da mani söylenmektedir. Kırklareli’nde yaygın olarak söylenen pek çok maniden örnek olarak birkaç mani aşağıda belirtilmektedir.

  • Ben gitmem inekliye Yoğurdu sinekliye Allah kısmet ederse Fakülte mektepliye. (K.K. Azbiye Çetinkaya- Yoğuntaş Köyü)
  • Git yarim güle güle Hak yazdı bize böyle Ne yapalım sevdiğim Alın yazımız böyle (Ayşe Özdemir-Sakızköy)
  • Karşıda kara çocuk Saçını tara çocuk Benden sana fayda yok Dengini ara çocuk. (K.K.Ülbiye Kurtulmuş- Karahalil Kasabası)
  • Kırklareli İnece Katma kumu kirece Sanma seni unuttum Rüyamdasın her gece. (Selda Yesim- Karahalil Kasabası)
  • Pencerede tül perde Perdenin ucu yerde Elim ayağım titrer Yari gördüğüm yerde. (İsmigül Bükülmez-Küçük Karıştıran Köyü) 

Kaynak: Kırklareli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Halk Kültürü Araştırmacısı Zekeriya Kurtulmuş tarafından derlenmiştir.

Görüntülenme Sayısı : 6676    Eklenme Tarihi : 13 Haziran 2013 Perşembe    Güncellenme Tarihi : 09 Eylül 2020 Çarşamba