­ KARS EL HALISI | Kültür Portalı

Kars El Halısı - Kars

El Sanatları

Her sanat eseri onun hammaddesinin en bol bulunduğu yerde üretilir.Halı ,kilim ve benzeri dokumalar da bu kaidenin dışında değildir.Bir hayvancılık bölgesi olan,koyun yetiştirilen Kars ve çevresinde de . bu kaideye uygun olarak.yıllar boyu halı,kilim,çerim,sumak ve çiği kilimi gibi çeşitli kirkitli (dokuma tarağı ile sıkıştırılan) dokumalar yapılmıştır.

Arkeolojik ve tarihi vesikalara göre dünyanın en eski kavimlerinden olan Türkler,halı,kilim ve benzeri dokumalarında mucitleridir.Düğümlü halının vatanı Türkistan'dır.Araştırmalar burada yaşayan kavimlerin,hayvanlarından elde ettikleri yünlerle,hayvan postunu taklit ederek,suni post elde ettiklerini ortaya koymuştur.

Bu suni post ilk defa çul dokuma üzerine saçak yönleri düğümlemek suretiyle elde edilmiş;bu dokuma giderek çeşitli aşamalar geçirmiş,saçak yün yerine eğrilip  bükülmüş iplik kullanılarak,hah meydana gelmiştir.Bu dokumaya Kars'ta genellikle ''geve'' denilmekte iken Azerbaycan ve Kağızman'da 'hısek' denilmektedir.Hu dokuma da aynen halı gibi dokunur.Aradaki fark ''geve''de tüylü yüzey için boyanmamış saçak yün,''hah'' da ise eğrilip bükülmüş yün iplik kullanılır.Bu dokuma,düğümlü halının yani Türk halıcılığının öncülüğünü temsil eden bir örnek olarak çok önemlidir.

Ne yazık ki bu tür dokumalara  ancak ender olarak evlerde veya hah dükkanlarında rastlanmaktadır.Bu  tür dokumalar artık yapılmamaktadır.Kars'ta gevenin yanı sıra ,dokuma teknikleri ve görüşleri birbirinden çok farklı olan;zili,sumak,kilim,cecim ve çeşitleri ile çiği kilimi gibi kirkitli dokumaların hemen hepsi dokunmuştur.

Kaynak: Türk Patent Enstitüsü Web Sayfası

Görüntülenme Sayısı : 6716    Eklenme Tarihi : 26 Nisan 2018 Perşembe    Güncellenme Tarihi : 05 Kasım 2020 Perşembe