­ SÜT DEDE MESCİDİ-ÇEŞMESİ-TÜRBESİ (SİYAH SULTAN) | Kültür Portalı

Kültür Envanteri Anıt

SÜT DEDE MESCİDİ-ÇEŞMESİ-TÜRBESİ (Siyah Sultan) - Afyonkarahisar

Kimlik
Adı SÜT DEDE MESCİDİ-ÇEŞMESİ-TÜRBESİ (Siyah Sultan)
Envanter No 03-00-0/1.0
Harita No -
Mah. Köy - Mevkii Hacı Yahya Mahallesi
Adres Hacı Yahya Mahallesi Süt Dede Sokak No: 21 Merkez/Afyonkarahisar
Pafta 65
Ada 182
Parsel 7
Koruma Durumu
Koruma Derecesi - Anıtsal 2
Koruma Derecesi - Çevresel
Koruma Derecesi - Aykırı
Bugünkü Sahibi
Bakımından Sorumlu Olması Gereken Kuruluş Vakıflar Genel Müdürlüğü
Diğer Özellikler
Yaptıran -
Yapım Tarihi H.1225 (?)
Yapan -
Kültür Dönemi Osmanlı
Kitabe Var Çeşme
Vakfiye Var Çeşme
Genel Tanım Süt dede sokağının dağ tarafına döndüğü köşede yer almıştır. İki buçuk kat görünümlüdür. Cephesi doğuya bakmaktadır. Zemin kat birinci kata kadar kesme taş duvar, üstü kerpiç- kagirdir. Ana kayaya oturmuş, batısı birinci kata kadar tepeye yaslanmaktadır. Zemin katta türbe ve türbe duvarına dayanmış çeşmesi vardır. Birinci kat kadınlar mahfilidir. Üst örtü kırma çatı olup Marsilya kiremit ile örtülmüştür.
Kullanım Durumu
Koruma Durumu A
Taşıyıcı Yapı A
Üst Yapı A
Dış Yapı A
Süsleme Elemanları A
Rutubet B
Ayrıntılı Tanımı
Yapılan Onarımlar H. 1224 de Tekkeden Mescide tadil edildi. M. 1930 da Mustafa Eraslanın gayreti ve 5-6 Zenginin katkısı ile büyük ölçüde yenilendi. M. 1952 de Boyacı Hüseyin Altuntuğ tarafından boyaları yenilendi.M. 1973 de Klasik kiremit yerine Marsilya yapıldı.
Ayrıntılı Tanımı DIŞ GÖRÜNÜŞ: Cephe doğuya bakmaktadır. Doğu cephenin kuzey kenarındaki demir parmaklıklı kapı ve on bir adet kesme taş basamaktan oluşan kavisli bir merdiven ile doğusu açık ve demir parmaklıklı, bir ahşap direkli, tabanı kesme taş döşeli son cemaat mahalline çıkılır. Son cemaat mahallinin altına gelen duvarda çeşme ve çeşmenin güneyinde kesme taş söveli, basık kemerli kapı, kapı üstünde yuvarlak bir pencere, kapının güneyinde ise kesme taş söveli, basık kemerli demir parmaklıklı büyük bir pencere vardır. Mescid duvarları kerpiç-kâgir olup, köşeler tahta kaplamadır. Mescidin doğu cephesinde iki kanatlı üç pencere ile kadınlar mahfili olan ara katın basit kemerli iki küçük penceresi vardır. MESCİD: 6.90 X 7.05 M. Ölçülerinde kareye yakın bir mekândır. Cümle kapısı kuzey cephede ortada olup son cemaat mahalline açılan ahşap ve iki kanatlıdır. Kapının üzerinde renkli camlarla yapılmış sekizgen bir pencere, kapının doğusunda iki pencere, kapının iki yanında tabandan yükseltilmiş, ahşap korkuluklu müezzinlikler yer alır. Güney duvarda ortada mihrap duvardan yükseltilmiştir. Ahşap olan mihrabın nişinin içi silmelerle daraltılmıştır. Mihrabın üstünde iki yanda birer kare pencere vardır. Güney-batı köşeye 1973 de yapılan demir (Saç-Profil) minber konulmuştur. Taban ve tavan ahşaptır. Duvarlar düzgün aralıklarla dizilmiş ve hattat Mustafa Dervişoğlu tarafından eshab-ı kirâmın yazıldığı sekizgen levhalarla süslenmiştir. KADINLAR MAHFİLİ: Camiin son cemaat mahallinin kuzey-batı köşesindeki on iki basamaklı ahşap merdivenle çıkılır. Basık ve duralit tavanlıdır. Doğu duvarında ortada iki kanatlı iki adet basık kemerli penceresi, güney duvarında mescide bakan sekizgen pencere ile, bir pencere daha yer almıştır. ÇEŞME; Mescidin zemin katının doğu cephesinde olup kesme andezit taşından yapılmıştır. Tek musluğu olan, nişin içinde 1225 tarihli dört satırlık kabartma yazılı kitabesi vardır. Nişin iki yanındaki dikey payeleri kesme taş, kemeri tuğladır. Üstte bir taş silme yer almıştır. Musluğun üstünde, kitabenin altında kemerli bir oyuk eski su kanalına açılmaktadır. Çeşmenin üstü oluklu saçtan bir yağmurluk saçağı ile kapanmıştır. TÜRBE; Mescidin altındadır. Giriş doğudaki basık kemerli, kesme taş söveli, tek kanatlı, ahşap kapı ile sağlanmıştır. Kapının üzerinde sövesi kesme taş olan yuvarlak bir penceresi ve kapının güneyinde söveleri kesme taş olan basık kemerli, 1322 tarihli demir parmaklıklı, ahşap dört kanatlı bir pencere yer almıştır. Türbe zemini ahşap olup yerden 0.50 m. kadar yüksektedir. Sandukalar türbenin kuzeyinde, kuzey duvarın yarı yüksekliğine kadar yükselen kayaya oyulmuş bir niş içinde olup iki adettir. Niş kemerli ağızlı, yarım küresel formdadır.
Su VAR
Elektrik VAR
Isıtma VAR
Orjinal Kullanım Cami
Bugünkü Kullanımı Cami
Önerilen Kullanım Cami
Tescil Kararı EKTVKBK 3354 21.01.2009-EKTVKBK 270 31.03.2005-GEEAYK A-1404 17.11.1978
Yayın Dizini Aygen, M.Saadettin Afyonkarahisar Camileri Sayfa:64 Ulusoğlu Matbaası Ankara-1973
Ekler Rapor,Fotoğraf,Harita,Kroki,Kitabe
Revizyon -
Görüntülenme Sayısı : 5686    Eklenme Tarihi : 06 Mart 2013 Çarşamba    Güncellenme Tarihi : 14 Mart 2013 Perşembe