­ KÂBE MESCİD | Kültür Portalı
  1. Anıtlar
  2. AFYONKARAHİSAR
  3. Türkiye
  4. Anasayfa

Kültür Envanteri Anıt

KÂBE MESCİD - Afyonkarahisar

Kimlik
Adı KÂBE MESCİD
Envanter No 03-00-0/1.0
Harita No 20-J-III-C
Mah. Köy - Mevkii Çavuşbaş Mahallesi
Adres Çavuşbaş Mahallesi Kabe Mescid Cami Sokağı Merkez/Afyonkarahisar
Pafta 60
Ada 266
Parsel 17
Koruma Durumu
Koruma Derecesi - Anıtsal 1
Koruma Derecesi - Çevresel
Koruma Derecesi - Aykırı
Bugünkü Sahibi
Bakımından Sorumlu Olması Gereken Kuruluş Vakıflar Genel Müdürlüğü
Diğer Özellikler
Yaptıran Hacı Yusufoğlu Muhammet
Yapım Tarihi H.800 M.1397
Yapan -
Kültür Dönemi Osmanlı
Kitabe Var Kapı üzerinde
Vakfiye Var Kapı üzerinde
Genel Tanım Kalenin eteklerinde Çavuşbaş Mahallesinde, doğudan Çavuşoğlu Kâbe mescid camii sokağı ile güneyden Çavuşoğlu caddesinin birleştiği yerde bulunur. Diğer cepheleri evlerle kaplıdır. Kare planlı tek kubbe ile örtülü, merdivenlerle çıkılan giriş doğuda ve yol seviyesinden yüksektedir. Tek şerefeli, kısa minaresi güney doğu köşede yer alır.Kapı üzerinde üç satırlık sülüs kitabe bulunur. Kâbe ölçüsü biçiminde yapıldığı için bu adla anıldığı söylenir.
Kullanım Durumu
Koruma Durumu A
Taşıyıcı Yapı A
Üst Yapı A
Dış Yapı A
Süsleme Elemanları A
Rutubet A
Ayrıntılı Tanımı
Yapılan Onarımlar Üstünün düz dam olduğu söylenen mescid H.1221 tarihinde kubbe ile örtülmüştür. Kadınlar mahfili olarak bilinen yer, iç mekanda öne doğru genişler iken, geriye alınarak daraltılmış, Minber (1963) de müezzin yeri 1978 de yapılmıştır. Şimdiki kadınlar yeri ise 1973 de ilave edilmiştir. Dış duvarların üst kısmı derzler, boya badana 1968 yılında, Minarenin beyaz badana ile sıvanması ise çok yakın bir t
Ayrıntılı Tanımı DIŞ GÖRÜNÜŞ: Kare planlı, tek kubbe ile örtülü, kubbe yuvarlak kasnaklı ve çinko kaplıdır. Dış duvarlar bazalttan irili ufaklı düzgün kesme taşlarla yapılmıştır. Camiye Giriş; 11 basamaklı merdivenle çıkılan doğuda, yuvarlak kemerli küçük bir kapıdan olmaktadır. Kapıdaki kesme mermerlerle kaplı olup, ince ve kalın iki silme ile hafif içe girinti yapar. Çift kanatlı ahşap kapı, ortada dikdörtgen, üst ve altta kare olmak üzere 6 aynalıdır. Güney doğu Köşedeki minareye, doğu duvarı içinden yükselen 30 ayak merdivenle çıkılır. Tek şerefeli, kısa minare beyaz badana ile sıvanmıştır, Şerefe altı iki sıra diş, üstte kirpi burnu şeklinde dışa taşıntılıdır. Kapının üzerinde üç satırlık sülüs kitabe bulunur. Kitabeden caminin H. 800 M. 1397 yılında Hacı Mehmet tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır. Kayıtlardan H.800 tarihi altında 1221 tamir tarihi olduğu belirtilmekte, ancak şimdi bu tarih tarafımızdan bulunamamıştır. Giriş ve doğu yönü son zamanlarda duvarla çevrelenmiş avlu içine alınmıştır. İÇ MEKAN: Kare şeklinde 7.03 x 7.11 metre ebadındaki iç mekanı örten kubbeye geçişi, köşelerde üçgen pandandiflerle olmaktadır. Üçgenlerin başladığı yerden itibaren üst duvarlarda yuvarlak kemerli dört küçük pencere, aşağı duvarda, doğu ve güneyde üç büyük pencere iç mekanı aydınlatır. Bunlardan üstte, doğu duvarındaki pencere geniş ve derin nişli olup, minareye çıkılan küçük dikdörtgen kapı bu nişin yan duvarında bulunmaktadır. MİHRAP: Alçı kabartma bezeklidir. Sonradan yeşil boya ile boyanmıştır. Nişin yanlarında altta, beşgen üzeri yivli sütuncuklar, niş içinde bitkisel motiflerden (Yaprak-dal) meydana gelen grift süsleme görülür. Mihrabı çevreleyen söve geniş olup, üst kısmındaki tek satır ayet yaldızla yazılmıştır. Ayet şudur. # Küllemâ dehale Aleyhe Zekeriyyel Mihraba# Minber demir aksamlı ve güneybatı köşededir. Müezzinin yeri ise kuzeybatı köşede dikdörtgen bir seki halinde etrafı düz ahşap korkuluklarla çevrilidir. Kuzeydeki kadınlar mahfiline çıkış, kuzeydoğudaki 11 basamaklı merdiven ile olur. Buranın doğu kenarından 5 basamaklı merdivenle minareye çıkılan kapının önüne varılır. Bu kısım kadınlar mahfilinin doğu kenarında öne doğru çıkıntı yapmasına sebep olur. Şimdi kadınlar yeri, girişte, doğu yönünde merdivenden sonraki kısımda, gasilhane üstüne gelen yerde dikdörtgen mekânlı ve üstü kontra plak kaplı sonradan ilave bir mekandır. Bu mekân demir doğrama bir kapı ile kapatılmıştır. Doğu ve güney duvarında; Antik yapı taşları, süslü Bizans mimari parçalar ile güney duvarının doğuya gelen köşesinde on satırlık kitabe bulunur.
Su VAR
Elektrik YOK
Isıtma VAR
Orjinal Kullanım Cami
Bugünkü Kullanımı Cami
Önerilen Kullanım Cami
Tescil Kararı EKTVKBK 3358 21.01.2009,GEEAYK A-1522 09.02.1979
Yayın Dizini Uzunçarşılıoğlu, İsmail Hakkı; Kitabeler S.23 Dev. Matbaası 1929 İstanbul,Gönçer Süleyman;Afyon İli
Ekler Rapor,Fotoğraf,Kroki
Revizyon -
Görüntülenme Sayısı : 4612    Eklenme Tarihi : 04 Mart 2013 Pazartesi    Güncellenme Tarihi : 04 Mart 2013 Pazartesi