­ ARAP MESCİT ÇEŞMESİ | Kültür Portalı

Kültür Envanteri Anıt

ARAP MESCİT ÇEŞMESİ - Afyonkarahisar

Kimlik
Adı ARAP MESCİT ÇEŞMESİ
Envanter No 03-00-0/1.0
Harita No 20 K-IV d 1/1000
Mah. Köy - Mevkii Arapmescit Mahallesi
Adres Arapmescit Mahallesi Hacı Mahmut Üçüncü Kaya Sokağı No:23 Yanı MERKEZ/AFYONKARAHİSAR
Pafta 43
Ada 575
Parsel 36
Koruma Durumu
Koruma Derecesi - Anıtsal 1
Koruma Derecesi - Çevresel 0
Koruma Derecesi - Aykırı 0
Bugünkü Sahibi 0
Bakımından Sorumlu Olması Gereken Kuruluş Vakıflar Genel Müdürlüğü
Diğer Özellikler
Yaptıran Hacı Caferler
Yapım Tarihi H.1322-1324
Yapan -
Kültür Dönemi Osmanlı
Kitabe Var
Vakfiye Var
Genel Tanım Arap Mescit Mahallesinde Hacı Mahmut 3. Kaya sokağı ile Arap Mescit Türüm sokağının kesiştiği köşede 23 nolu eve bitişik olarak yapılmıştır. Kesme taş kagir, üstü kırma çatı olup kiremit kaplıdır. Üç cephelidir. Bitişik olarak yapıldığı 23 nolu evin mülkiyeti Muharrem Kızılkaya ya aittir. Bakımı Hacı Caferler tarafından yapılmaktadır.
Kullanım Durumu
Koruma Durumu A
Taşıyıcı Yapı A
Üst Yapı A
Dış Yapı A
Süsleme Elemanları A
Rutubet A
Ayrıntılı Tanımı
Yapılan Onarımlar 1978 yılında mahalleli tarafından Osman Apaydın öncülüğünde sıvandı. Ahşap olan çatı örtüsü betonlanarak mozaik ve Marsilya kiremit yapılmak üzere başlandı.
Ayrıntılı Tanımı BATI CEPHE; Dışarlak olarak yapılmış dört adet dikine taş kayıt sırası cepheyi üç panele ayırmıştır Oluğun (Bugün çeşme) bulunduğu bölüm diğerlerine göre dışarlaktır. Üst kısmı kesme taş ile mihrap biçiminde düzenlenmiştir. Oluğun aktığı taş beyaz mermerdir. (0.45x0.75) oluğun çevresi kabartma olarak yapılmış iki adet kenger yaprağı ile süslendirilmiştir. Kurnası yekpare andazit taşından oyulmuş fakat aşınmıştır. Çatıya üç profilli bir silme ile geçilir. Kaide birbirine taşan üç sıra kesme taştan oluşmuştur. Cephenin güney üst köşesinde bir kanatlı demir kapak (0.50x25 m.) birer havalandırma deliği vardır. Tüf ve andazit taşından yapılmıştır. Oluğun bulunduğu mermer taş ve altındaki iki sıra mermer taş bitkisel motiflerle bezeli, Bizans çağı özelliklerinde olup devşirmedir. Çeşmenin yüzü andazit taşından plakalarla kaplanmıştır. Sokak seviyesinden (0.30 m.) aşağıda olan çeşme önü bir sıra taşla çevrelenmiştir. Güneye doğru akıntılıdır. GÜNEY CEPHE: Üst silme, köşeler ve kaideler iki sıra halinde dışarlak taştır. İçerlek olan duvar kısmı sıvalıdır. Silmenin altında orta kısımda (0.30 x 0.25) beyaz mermer bir yazıt (Resim.4) yer almıştır. Yazıt kabartma olup dikdörtgen plaka üzerinde ortada daire formunda #MAAŞALLAH# köşelerde üst sağda 322, üst solda 324 yılları, alt sağda #Fİ EYLÜL# alt solda #Fİ ŞABAN# yazılmıştır. Çatı bu yüzde üçgen alınlık yapmıştır. DOĞU CEPHE; Bu yanal yüz ortadaki dikine inen dış dışarlak taş sırası ile iki panale ayrılmıştır. Teknik diğer yüzlerin aynıdır. Güneydeki bölümde altta ortada yuvarlak kemerli (0.33 x 0.50 m.) kesme taş söveli küçük bir demir kapı yer almıştır. Her üç yüzde köşe ve bölüm aralarındaki dışarlak kesme taşlar dişli olarak konulmuşlardır. Her iki bölümde de silme altında ortada (0.15 x 0.25 m.) birer havalandırma deliği vardır. Ortadaki dikey silme üzerinde daire formunda (R: 0.20 m.) oyma olarak #MAAŞALLAH# sözcüğü yazılmıştır. ÇATI: Üst örtü kırma çatı olup güney yüzde üçgen taş alınlıklıdır. Ahşap üzeri klasik kiremit kaplı olan çatı mahalleli tarafından kiremitleri kaldırılarak şap çekilmiş ve Marsilya tipi kiremit ile kapatılmak istenmiştir. Doğu ve batı yöne akıntılıdır. İÇ MEKÂN: Kuzey güney doğrultusunda horasan sıvalı tonoz örtülüdür. Batı cephedeki bir kapak ve doğu cephedeki bir kapıdan girişi vardır. Karahisar-ı Sahip Şeriyi Sicili: Defter No: 144, Sayfa 32, Belge No 118 Tarih H.1044 (M.1635) Bu belgede Arap Mahallesinde bulunan çeşmenin Vakıf olduğu, çeşme için özel vakıf ihdas edilip, mutevelli tayin edildiği, 1044 tarihinde Hatem binti Abdünnebi adlı kadının hudutları belirlenmiş olan evini bu çeşme Vakfına dahil ettiği ölümünden sonrada çeşme vakfı mûtevelliğinin ev vakıf adına sahip olması yolundaki isteği belirtilmektedir.
Su YOK
Elektrik YOK
Isıtma YOK
Orjinal Kullanım Çeşme
Bugünkü Kullanımı Çeşme
Önerilen Kullanım Çeşme
Tescil Kararı GEEAYK A-2314 11.07.1980
Yayın Dizini -
Ekler Rapor,Fotoğraf,Harita,Kroki,Kitabe
Revizyon -

Konum Bilgileri

Görüntülenme Sayısı : 3709    Eklenme Tarihi : 02 Nisan 2013 Salı    Güncellenme Tarihi : 11 Mayıs 2016 Çarşamba