MEVLEVİ (TÜRBE)CAMİİ - Afyonkarahisar
MEVLEVİ (TÜRBE) CAMİİ
MEVLEVİ (TÜRBE) CAMİİ
MEVLEVİ (TÜRBE) CAMİİ
Kimlik
| Adı |
MEVLEVİ (TÜRBE)CAMİİ |
| Envanter No |
03-00-0/1.0 |
| Harita No |
Afyon 19 K-1 a 1/1000 |
| Mah. Köy - Mevkii |
Zaviye Mahallesi, Zaviye Caddesi Baba Yokuşu, |
| Adres |
Zaviye Mahallesi, Zaviye Caddesi Baba Yokuşu, Merkez/Afyonkarahisar |
| Pafta |
48 |
| Ada |
200 |
| Parsel |
1 |
Koruma Durumu
| Koruma Derecesi - Anıtsal |
1 |
| Koruma Derecesi - Çevresel |
|
| Koruma Derecesi - Aykırı |
|
| Bugünkü Sahibi |
|
| Bakımından Sorumlu Olması Gereken Kuruluş |
Vakıflar Genel Müdürlüğü |
Diğer Özellikler
| Yaptıran |
Sultan Abdülhamit II. |
| Yapım Tarihi |
H.1821 M.1905 |
| Yapan |
- |
| Kültür Dönemi |
Osmanlı |
| Kitabe |
- |
| Vakfiye |
- |
| Genel Tanım |
Kuzey-batı ve güneyden sokakla, doğudan evlerle çevrilmiş eğimli bir yüzeyde teraslamayla yapılmış alanlara avlu, bahçe camii, aşevi ve odalardan oluşmuş bölüm ve yapılar yerleştirilmiştir. Camii alanın güney-batı köşesinde olup her yerden görülebilecek yükseklikte ve düzgün kesme taş kaplama duvarlı, kubbe ve pramidal üst örtülüdür. Minaresi kuzeybatı köşededir ve taştan yapılmadır. Kuzey ve güneyden avluya girilen iki demir kapısı vardır. Kuzey kapı aşağıda olup basamaklarla avluya, ikinci bir basamak dizisiyle camii kapısına çıkılır. Kapının sağında aşevi, solunda odalar bulunur. Ayrıca avlu ortasında şadırvan vardır. |
Kullanım Durumu
| Koruma Durumu |
A |
| Taşıyıcı Yapı |
A |
| Üst Yapı |
A |
| Dış Yapı |
A |
| Süsleme Elemanları |
B |
| Rutubet |
B |
Ayrıntılı Tanımı
| Yapılan Onarımlar |
M.1683 yıllarında Kara Mustafa Paşa zamanında yanan dergâh yenilenir. M. 1842 yılında Abdülmecid onarımda bulunur. M. 1905 yılında Abdülhamit II. bugünkü biçiminde yaptırır. Daha sonra yüksek Mimar Arif Turunç, kubbe kurşunlarını değiştirmiş, kubbeyi onarmış, son cemaat yeri duvarlarını kesme taş kaplatmıştır. 1962 yılında minare yıkılarak yeniden yapılmıştır. |
| Ayrıntılı Tanımı |
Camii avlunun güney-batı köşesine yerleştirilmiş olup bir büyük kubbenin güney, doğu ve batı yönlerde küçük kubbelerle çevrelenmesinden oluşmuş bir yapıdır. Semahane olarak kullanılan büyük kubbeli harim, gövdeli duvarlara oturmaktadır ve her iki duvar arasında köşe kemer bingiler geçişlik sağlamaktadır. Ayrıca kemer bingiler arasında silme olarak yuvarlak kemerler belirlenmiştir. Bu kemerli bölme dıştan, kubbe altında kare kasnak oluşturmuş olup kasnağın orta bölmeleri dışa taşkın yapılmıştır. Bu kasnak üzerinde yuvarlak ikinci kasnak ve onun üzerinde de kubbe vardır. Kuzey-batı köşede ahşap asma kat müezzin yeridir. Küçük yuvarlak kemerli kapı ile girilir ve minare merdivenlerine açılır. Doğu duvarı boyunca gömütlerin bulunduğu bölüm gelir ki, bunlardan dolayı Türbe camii denilmektedir. Mermer yükseklik üzerindeki, pirinç parmaklıkla çevrelenmiş büyük bir sanduka, Mevlana’nın torunlarından Sultan Divani ye aittir. Bu sandukanın her iki yanına doğru sıralanmış sandukalar vardır. Tümü ahşaptan yapılmıştır ve sarıklıdır. Mihrap ve mimber, mermerden yapılmıştır. Yan bölüm ve kadınlar yeri: Eyvan genişliğinde iki kubbeli bölümdür. Eyvan ve namazlığa iki kapıyla bağlanır. İki katlı olup üstü kadınlar yeridir. Alt kat dışarıyla iki kantlı bir demir kapıyla bağlantılıdır. Son cemaat yeri kuzey yönden merdivenle çıkılan yükseklikte doğu yöndeki iki kanatlı ahşap yapı ile girilen, büyük bölümün (Semahanenin) kuzey duvarına bitişik iki piramidal külahlı bir bölümdür. Mihrap, iki katlı taş sögeli olup basık kemerli nişlidir. Kapı, iki katlı taş sögeli baklava dilimi, orta bölmelerde alt ve üst uçlarında baklava dilimli olan ince uzun bir bezek oyma olarak işlenmiştir. Tavan dört yüzlü piramidlidir. Yapı düzenli kesme taş kaplama olup minaresi de taştandır. Son cemaat yeri, yapının öteki bölümlerine oranla daha düşük düzeyde ve değişik örtülü, piramidal çatılıdır. Büyük kubbe silindirik, eyvan kubbesi sekizgen kasnağa oturmakta olup öteki kubbeler kasnaksızdır. Minare, kuzey-batı köşede olup son cemaat yeri ile büyük kubbeli bölümün birleştiği köşededir. Son cemaat yerinden girilir. Şerefe, taş uzantılar üstüne oturur ve taş korkulukludur. Şerefe üstü gövde de yivli olup, külah iç ve dış bükey boğumlu olarak daralmaktadır. Aş evi ve odalar: Bahçenin kuzey yönündedir. Odaların bulunduğu bölüm iki katlıdır. Alt kat bodrum ve helâ olarak kullanılmaktadır. Odalar birbirine bitişik olup L biçimi oluştururlar. Odalarda revağa açılan birer kapı, pencere ve karşı duvarda dolap ile ortada ocak vardır. Aşevi, daha sonra betonarme olarak yapılmıştır. Kübik, kubbeli bir yapıdır. |
| Su |
VAR |
| Elektrik |
VAR |
| Isıtma |
VAR |
| Orjinal Kullanım |
Cami |
| Bugünkü Kullanımı |
Cami |
| Önerilen Kullanım |
Cami |
| Tescil Kararı |
EKTVKBK 3677 28.08.2009, EKTVKBK 2847 18.06.2008, EKTVKBK 1854 27.04.2007, EKTVKBK 415 09.06.2005, |
| Yayın Dizini |
Aygen, M.Saadettin; Afyonkarahisar Camileri, Ankara-1973 Yazıcıoğlu, H.Fikri; Sultan Divanı, Konya- |
| Ekler |
Rapor, Fotoğraf, Harita, Kroki |
| Revizyon |
- |
Görüntülenme Sayısı :
2451
Eklenme Tarihi :
26 Şubat 2013 Salı
Güncellenme Tarihi :
26 Şubat 2013 Salı