İşlev ve Yapısı Açısından Sinop’ta “Müğren Manileri” Üzerine Bir Değerlendirme

140  T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Omuzunda mavzer Vurdun mu tavşanları Sende gözüm olmasa Almazdım nişanlımı ( K.K.3) Manide kızın, başkasına olan sevgisini fark ettirmemek için nişanlandığı, böylece asıl sevdiğine ilgisini örtmeye çalıştığı görülüyor. Bakkaldan kibrit aldım Seni görücem diye Köy içinden yar sevdim Her gün görücem diye (KK3) “Boncuk kutum açıldı Mahalleye saçıldı Anne benim kaderim Yakın yerden açıldı”( K.K. 5) Bu manide kız, sevgisinin derecesini köy içinden yar sevmekle göstermekte. Köy içinden biriyle evlenmek hem kendi ailesine hem gelin olarak gittiği aileye hizmet etmek anlamına gelir. Bu durum kız için ağır bir yüktür. Bu maniler, sözü edilen zorluğa rağmen sevdiğinden vazgeç- meyen kızın kararlılığını göstermekte. “Kar yağıyo yağıyor Abamı giyecegim İhtiyara varıp da Baba mı diyeceğim” (K.K.8) Her ne kadar köy ortamında, geleneksel yapı içinde yetişen kızlara eş seçme şansı veril- miyorsa da manilerle kızlar kimi isteyip istemediklerini söyleyebilmekteler. “İhtiyara varıp baba mı diyeceğim” dizleri bu durumu göstermekte. Birbirini yakından tanıyan kadınlar yalnızca sevda konulu mani söylemez ayrıca iğneleyici, güldürücü maniler de söylemektedirler. Gelin kaynana manilerinde bu özelliktekilere bolca rast- lanmakta. Böylece yasak olan, tabu sayılan alt-üst edilmektedir. Benzer şekilde kadınların birbirine takıldığı manilerde daha çok karşıdakinin açığını ortaya çıkaran maniler de vardır. Bunlar kadınlar arasında anlam taşıyan unsurlarla kuruludur.