­ BURSA KELES BÖLGESİ ERKEK HALK OYUNLARI | Kültür Portalı

Bursa Keles Bölgesi Erkek Halk Oyunları - Bursa

Halk Oyunları

Bursa Keles yöresine özgü oyunlarda el kol bağlantıları yoktur, elde genellikle zil veya kaşık gibi ritm aletleri bulunur. Erkek oyunları “Zeybek” tavrı ile müzik eşliğinde oynanmaktadır. Danslar sırasında oyun kaşığı olarak adlandırılan ”tongurdaklı kaşık” kullanılmaktadır.

Güvende: Güvende oyununda oyuncu sevdiği güvendiği arkadaşıyla veya sağdıcıyla bu oyunu oynar. Ritmi 4/4’lüktür. Bu oyunun dans ve ezgi yönünden birden fazla çeşidi vardır. Bunlar “Oğlan adın İsmail, Usul usul ve Kıyıdan” türküleridir. Ritimler canlı olduğu için oyunlarda hareketlidir. Oyunlar iki bölümdür birinci bölümde oyun oynayacak kişiler ağır adımlarla oyun meydanında birkaç defa dolanırlar, daha sonra kollarını kaldırarak oyuna başlarlar, ikinci bölüm hareketli figürlerin olduğu bölümüdür. Köylü Güvendesi: Bindim atın birine, geçtim Urumeline Urumeli’nin kızları, çakır ale (ela) gözleri Alçacık duvardayım, baş açık hovardayım Nerde güzel varsa, bilin ben oradayım Bahçelerde bal kabak, elimde altın tabak Beni beğenmez iken, vardığın adama bak Dere geliyor dere, kumunu süre süre Al götür beni dere, yârin olduğu yere

Sekme (Yüksek hava): Bu oyun 9/8 ölçülü aksak tartımlıdır. İki yada daha fazla oyuncu ile oynanır. Ezgileri üç bölümden oluşur. Birinci bölüm giriş yada fasıl, ikinci bölüm ezginin sözlü bölümü karşılıklı gidip gelme figürlerinin bulunduğu kısım, daha sonra oyunun üçüncü ve son bölümüne geçilir, bu bölümde çökme ve dönme figürleri yapılır. Oyun ritim bakımından aynı hızla devam eder, canlı ve coşkulu bir oyundur. Karşılıklı olarak en az iki kişi ile oynanır. En çok bilinen ezgisi “Aşalım” dır. AŞALIM Aşalım aşalım dağlar aşalım aman Düşelim düşelim ovaya düşelim aman Ayrılık günleri gelmiş helalleşelim Dağların sefası sefası saz ile olur aman Güzelin sevdası sevdası naz ile olur aman.

Düz Oyun: Erkeklerin oynadığı 2/4 ve 4/4 ölçülü, ezgisi çifte telliyi andıran sözsüz oyunlar ile kadınlar tarafından oynanan 4-5 zamanlı 9/8 aksak tartımlı oyunlardır. Bu tür oyunlara dar oyunda denir ancak kadınların oynadığı “Menevşesi Tutam Tutam” (Menekşeli gelin) Bursa’nın ufak tefek taşları, Dereler doldu taşınan Yolunda çiçek türküler eşliğinde oynanır.

Büyük Oyun: Erkeklerin oynadığı daire formunda sekme oyununa göre daha ağır bir oyundur. Ritmi 9/8’lil olup türküler eşliğinde oynanmaktadır. Büyük Oyun “ yukarıdan çevirme “ oyunu olarak da bilinmektedir. Oyunun sonunda oyuncular genellikle diz vururlar. Oyunda “Sevsem Uyanmaz”, Derelere Doldu Tüfek Yankısı,” Azimem”, Çıkma Dışarılara Gün Vurur Seni” türküleri söylenir. Dereleri Aldı Tüfek Yankısı Türküsü; Dereleri aldı tüfek yankısı Göster Allah benim yârim hangisi Benim yârim güzellerin incesi Güzelim kibarım yollarını sorayım Doğanda aylar doğuştan bellidir Güzelde kızlar yürüyüşünden bellidir Bizi de ayıranlar ne buldular? 

Kaynak: GÜRAK, A.N (2002)Bursa İli Keles Yöresinde Oynanan Halk Oyunlarının İncelenmesi, Uludağ Üniversitesi I. Halk Kültürü Sempozyumu Bildiri Kitabı 627-643 s.

Görüntülenme Sayısı : 5705    Eklenme Tarihi : 23 Haziran 2014 Pazartesi    Güncellenme Tarihi : 15 Aralık 2021 Çarşamba